Jak przekazał rzecznik Sądu Okręgowego w Elblągu Tomasz Koronowski, pismem z dnia 31 października 2017 r., które w poniedziałek wpłynęło do Sądu Okręgowego w Elblągu, minister sprawiedliwości powołał z dniem 1 listopada br. na prezesa tutejszego Sądu Okręgowego sędziego Piotra Żywickiego. Sędzia Żywicki, który orzeka w wydziale VI Karnym Odwoławczym Sądu Okręgowego, został powołany na sześć lat.
Żywicki został powołany na prezesa elbląskiego SO, po tym jak minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro odwołał 17 października sędziego Marka Omelana z funkcji prezesa Sądu.
Decyzję o odwołaniu Omelana resort sprawiedliwości uzasadniał tym, że „rozpowszechnił informacje z narady sędziowskiej objętej ścisłą tajemnicą”. Narada, jak podano, dotyczyła wyroku w sprawie rodzinnej, która rozpatrywana była w trybie niejawnym, a rozpowszechnienie tych informacji mogło przysporzyć stronom tego postępowania dodatkowego cierpienia i narazić je na szkody.
Omelan zapewniał, że podjęte przez niego działania ws. narady sędziowskiej, a dotyczące jednego z ławników, były słuszne; podyktowane troską o wizerunek sądu i najwyższe standardy. Wyjaśniał, że w związku z zachowaniem ławnika – „urągającym elementarnym zasadom kultury i etyki” wystąpił – po uzyskaniu pozytywnej opinii Rady Ławniczej i Kolegium SO w Elblągu – do Rady Miasta w Elblągu o odwołanie go z funkcji.
MS podawało, że właśnie podczas wymiany korespondencji między prezesem SO a Radą Miasta doszło do ujawnienia informacji; b. prezes SO przekazał urzędnikom dokumenty opisujące przebieg narady sędziowskiej objętej tajemnicą. „Z tajemnicy tej nikt nie może być w żadnych okolicznościach zwolniony” – podkreślał resort. Jak dodawano, wobec Omelana zostanie skierowany wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.
Wkrótce po odwołaniu prezesa SO w Elblągu, z funkcji wiceprezesa zrezygnowała sędzia Grażyna Borzestowska. Minister Zbigniew Ziobro odwołał ją z tej funkcji.
27 października zebranie sędziów Sądu Okręgowego w Elblągu wyraziło „głęboką dezaprobatę” dla działań ministra sprawiedliwości, związanych z odwołaniem sędziego Marka Omelana z funkcji prezesa tego sądu.
Jak podał wówczas rzecznik SO w Elblągu sędzia Tomasz Koronowski, w podjętej uchwale zebranie sędziów uznało za „niezgodne z regułami demokratycznego państwa prawa i dobrymi obyczajami”, że minister sprawiedliwości nie zwrócił się przed podjęciem decyzji do Marka Omelana o podanie dokładnych wyjaśnień co do podstaw i zasadności jego czynności, które podjął jako prezes SO w związku z zachowaniem jednego z ławników sądu.
Sędziowie zwrócili uwagę także na „sposób poinformowania o decyzji co do odwołania prezesa SO w Elblągu, tj. za pośrednictwem mediów, które wiedzę o decyzji ministra sprawiedliwości miały przed jej przekazaniem sędziemu Markowi Omelanowi”.
12 sierpnia w życie weszła nowelizacja Prawa o ustroju sądów powszechnych, która m.in. zwiększyła uprawnienia ministra sprawiedliwości przy powoływaniu i odwoływaniu prezesów sądów. Nowelizacja odstąpiła od modelu powoływania prezesów sądów apelacyjnych i okręgowych przez ministra sprawiedliwości po uzyskaniu opinii zgromadzeń ogólnych sądów.
Przepis przejściowy ustawy przewiduje, że prezesi i wiceprezesi sądów „mogą zostać odwołani przez ministra sprawiedliwości, w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy” – bez zachowania wymogów w niej określonych, czyli m.in. bez uzasadnienia. Stowarzyszenie „Iustitia” apelowało do sędziów, by „nie przyjmowali stanowisk po wyrzuconych w tym trybie prezesach”.