„W ostatnim czasie policjanci spotykają się z sytuacją, kiedy podczas wykonywania czynności służbowych niektóre legitymowane osoby odmawiają przekazania dokumentu tożsamości do ręki. Jednak zgodnie z prawem dokument potwierdzający tożsamość danej osoby powinien zostać przekazany funkcjonariuszowi do ręki w celu jego weryfikacji” – powiedział PAP rzecznik prasowy KSP podkom. Sylwester Marczak.
Zgodnie z art. 15 ustawy o Policji funkcjonariusz ma prawo do legitymowania w trakcie wykonywania czynności służbowych, z kolei art. 14 tej ustawy wskazuje, że policja wykonuje: czynności operacyjno-śledcze, dochodzeniowo-śledcze i administracyjno-porządkowe. Policja wykonuje również czynności na polecenie sądu, prokuratora, organów administracji państwowej i samorządu terytorialnego w zakresie, w jakim obowiązek ten został określony w odrębnych ustawach.
Jak podkreślają funkcjonariusze nieprzekazanie dokumentu może zostać uznane za próbę uniknięcia weryfikacji autentyczności dokumentów.
W przypadku odmowy przekazania dokumentu zastosowanie ma art. 65 par. 2 kodeksu wykroczeń, który stanowi, że karze grzywny podlega ten, kto wbrew obowiązkowi nie udziela właściwemu organowi państwowemu lub instytucji, upoważnionej z mocy ustawy do legitymowania, dokumentów, co do tożsamości własnej. Policjant ma obowiązek poinformować legitymowanego o odpowiedzialności, jaka wynika z art. 65 kw.
Policjanci podkreślają, że legitymowanie to czynność administracyjno-porządkowa służąca potwierdzeniu tożsamości osoby. Musi więc – jak wskazują – obejmować potwierdzenia cech osobowościowych (poprzez porównanie wyglądu osoby z jej wizerunkiem w dokumencie) oraz potwierdzenie danych osobowych (poprzez przepytanie osoby w zakresie danych zawartych w dokumencie).
Takie skuteczne potwierdzenie może być dokonane tylko w sytuacji, kiedy policjant faktycznie trzyma w ręku dokument. „Obowiązujące prawo nakłada na legitymowanego obowiązek przekazania (wręczenia) posiadanego dokumentu (dokumentów) policjantowi. W ujęciu znaczenia słownikowego legitymować oznacza +sprawdzać urzędowo czyjeś dokumenty+ (Słownik Języka Polskiego)” – podkreśla policja.
Naczelnik Wydziału Doskonalenia Zawodowego Komendy Stołecznej Policji insp. Sławomir Cisowski powiedział PAP, że policjanci są szkoleni w celu właściwej weryfikacji tożsamości osoby i legalności dokumentów, jakimi posługuje się osoba legitymowana. „Wykorzystywane przez funkcjonariuszy umiejętności służą stwierdzeniu faktycznej zgodności cech osobowościowych człowieka z jego wizerunkiem, personaliami i danymi zawartymi w dokumencie oraz sprawdzenia zabezpieczeń dokumentu” – powiedział.
W wątpliwości przy ustalaniu tożsamości funkcjonariusze mogą skorzystać z wzorów dokumentów i informacji o zabezpieczeniach, urządzeń technicznych oraz zwrócić się o pomoc do specjalistów.
Policja zwraca także uwagę, że art. 65 par.2 kodeksu wykroczeń, nie posługuje się sformułowaniem „dokument stwierdzający tożsamość”, ale „dokumentu co do tożsamości własnej”. Oznacza to, że zgodnie z prawem policjant może ustalić tożsamość osoby legitymowanej m.in. na podstawie innego niż dowód osobisty czy paszport, niebudzącego wątpliwości dokumentu, zaopatrzonego w fotografię i oznaczonego numerem lub serią.
Potwierdzenie tożsamości przez inną osobę nie zwalnia z obowiązku okazania dokumentu potwierdzającego tożsamość w przypadku jego posiadania – przypominają policjanci.